İlkin insansılardan modern insana geçiş aşamalarının bulunabilen fosillerine bakıldığında, aslında diğer primatlar ile ortak olan atadan şu anki insan formuna geçişin tüm basamakları görülebiliyor.

Beyin kıvrımları artıyor ve beyin hacmi genişliyor, kafatasının üst arka kısmı büyüyor, burun ve çene küçülüyor. Buna bağlı olarak yüz ince uzun bir şekil alıyor, bu şekildeki kafatasını dengeleyebilmek için boyun omurları dik bir şekle geçmek zorunda kalıyor ve bu da omurganın tamamını etkiliyor. Omurganın şeklindeki değişiklik sonucunda iki ayak üzerine kalkılıyor ve bu duruşu destekleyebilmek için leğen kemiği küçülerek, bacakların açık hali arasındaki mesafenin oranını belirliyor. İki ayak üzerine kalkma ile birlikte kollar oransal olarak kısalıyor ve vücudun tüm yükü üzerine binen bacak kasları daha fazla gelişiyor. Arşınlama hareketinin yerini tamamen adımlama ve koşma alıyor. Ağaç üzeri yaşamdan koparak yere inmeyle birlikte küçülmeye başlayan kuyruk tamamen yok oluyor.

İki ayak üzerine kalkma, insana çok daha gelişmiş bir hareket yeteneği sağlıyor, vücut daha rahat kontrol edilebiliyor. Mesafe kat etme işlevinden kurtulan kollar, başka işlerde ve çok daha etkin bir şekilde kullanılmaya başlıyor. Baş parmağın diğer dört parmağın karşısına getirilebilmesi sonucunda elin "kavrama" yeteneği ortaya çıkıyor ve etkin bir biçimde alet kullanımı gelişiyor. Alet kullanabilen insan birçok işini artık daha kolay hallediyor. Kendini savunması, yiyecek bulması, toplaması veya avlayarak yakalaması büyük ölçüde kolaylaşıyor.

Hacimsel olarak büyüyen beyin, sinir sistemi ve duyular ile bireysel ve sosyal zekanın gelişimine önayak oluyor. Kafatasının şeklindeki değişiklik ile birlikte yukarı doğru kubbeleşen damak, daha kaslı yapıya sahip bir dil ve gelişen gırtlak yapısı, çıkarılan ilkin yabani seslerin, zamanla kontrollü ve anlamlı seslere dönüşmesini ve "lisan" kavramının ortaya çıkmasını sağlıyor. Bunun sonucunda sosyal yaşamda da başarı artıyor.

Tüm bunlar ilk olarak akla gelenler. Bunların dışında çeşitli fizyolojik ve metabolik değişiklikler de meydana geliyor. Ancak yukarıda birbirine bağıntılı şekilde anlattığımız özelliklerin gelişimi, insanın ve diğer primatların yaşam şekilleri ve yaşam becerileri arasındaki farkların ortaya çıkmasında "en önemli" sayılabilecek değişimleri açıklıyor.